Στις 8 Μαρτίου κάθε έτους εορτάζεται διεθνώς η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Στόχος του εορτασμού είναι να αναδειχθούν τα πολιτισμικά, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά επιτεύγματα των γυναικών. Στην πρώιμη μορφή της καταγράφεται ως ”Ημέρα της Γυναίκας”, διοργανωμένη από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Αμερικής στη Νέα Υόρκη στις 28 Φεβρουαρίου 1909, ενώ οι πρώτες εκδηλώσεις και διαδηλώσεις στην Ευρώπη έλαβαν χώρα το 1911. Ως ελάχιστη συνεισφορά στον εορτασμό, σας παρουσιάζουμε 4+1 βιβλία για σπουδαίες γυναίκες, οι οποίες με τις θέσεις τους και με το σθένος τους συνεχίζουν να εμπνέουν ως τις μέρες μας!
Ρόζα Παρκς – Ρόζα Παρκς: Η Γυναίκα που Νίκησε τον Ρατσισμό
Νεόφυτος Νεοφυτίδης/Ρόζα Παρκς / Εκδόσεις Πηγή, 2021
”Ένας άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.”
Στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, η Ρόζα Παρκς, μία μεσήλικη μαύρη γυναίκα, μπαίνει σε ένα αστικό λεωφορείο για να τη μεταφέρει στο σπίτι της, μετά από μία κουραστική μέρα στη δουλειά. Εκείνη τη στιγμή, μπαίνοντας στο λεωφορείο, δεν γνώριζε πως αυτό που θα ακολουθούσε, θα άλλαζε τη ζωή της. Από το επεισόδιο στο λεωφορείο, τον Δεκέμβριο του 1955, ως τον θάνατό της το 2005, η Ρόζα Παρκς παρέμεινε μια εμβληματική φιγούρα του Civil Rights Movement, εμπνέοντας εκατομμύρια έγχρωμους (αλλά όχι μόνο) να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
Το βιβλίο αυτό είναι η ιστορία μιας γυναίκας που με την τόλμη και το θάρρος της πήγε ενάντια στο κατεστημένο και την καταπίεση. Είναι η ιστορία του Άντριου και του Σιλβέστερ, ενός λευκού και ενός μαύρου που ενωμένοι πάλεψαν για τα δικαιώματα της μαύρης φυλής. Είναι η ιστορία της Κλάρας, μιας γυναίκας που βρήκε το σθένος και την ψυχική δύναμη να διώξει το μίσος απ’ τη ζωή της. Είναι η ιστορία του Τζιμ, ενός λευκού που το μίσος και οι ακραίες απόψεις του τον σπρώχνουν σε αδιανόητες πράξεις. Πάνω απ’ όλα όμως, το βιβλίο είναι μία ιστορία για τις φυλετικές διακρίσεις, τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τις ρατσιστικές ιδέες που ήταν βαθιά ριζωμένες σε κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής στην Αμερική της δεκαετίας του ’50 και που, δυστυχώς, εξακολουθούν να υπάρχουν και στις μέρες μας.
Ντίνα Πρανίτσεβα – Εγώ θα Ζήσω
Στεφανία Ρουλάκη /Εγώ Θα Ζησω /Εκδόσεις Πηγή, 2021
”Εμείς είμαστε όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι. Τρώμε, κοιμόμαστε, δουλεύουμε, γελάμε, κλαίμε, κάνουμε οικογένειες, πεθαίνουμε.”
Η Ντίνα Πρανίτσεβα, ηθοποιός εβραϊκής καταγωγής στο Κουκλοθέατρο του Κιέβου, οδηγήθηκε με άλλους Εβραίους της Ουκρανίας στο φαράγγι του Μπάμπι Γιαρ κατά τις 29-30 Σεπτεμβρίου 1941. Με μυθιστορηματικό τρόπο κατάφερε να διαφύγει από το εκτελεστικό απόσπασμα και υπήρξε η μόνη επιζήσασα που κατέθεσε, ως μάρτυρας κατηγορίας, στη δίκη εγκλημάτων πολέμου που έλαβε χώρα στις 24 Ιανουαρίου 1946 στο Κίεβο. Η Ντίνα Πρανίτσεβα ήταν μια γυναίκα που συμβολίζει διαχρονικά την ατσάλινη θέληση για ζωή.
Το μυθιστόρημα της Στεφανίας Ρουλάκη, στηριγμένο στην ιστορία της Ντίνας, εξερευνά τη ζωή και τις εμπειρίες της. Πώς είναι άραγε να ζεις τη ζωή σου, να έχεις τους αγαπημένους –τον άντρα, τα παιδιά, τους γονείς, τα αδέρφια σου, τη δουλειά σου– και ξαφνικά ο πιο βίαιος πόλεμος στην ιστορία της ανθρωπότητας να τα διαλύει όλα και να σε ξεριζώνει; Πώς είναι να βαδίζεις με άγνοια προς έναν ομαδικό τάφο; Πώς είναι να χάνεις ό,τι αγαπάς και να μένεις χωρίς σπιτικό, χωρίς φαΐ, σε μία χώρα που όλα είναι καμένα; Τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο να επιβιώσει, όταν ο εχθρός έχει βαλθεί να τον εξοντώσει; Είναι, άραγε, όλα αυτά ένα παρελθόν ή είναι αναπόσπαστο κομμάτι του παρόντος και του μέλλοντός μας; Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε «άλλους», αλλά όχι σ’ «εμένα»; Ποιος ορίζει τις ζωές μας; Μπορώ να ξεφύγω από κάτι που φαίνεται μονόδρομος, κάτι που μου επιβάλλεται και μοιάζει ανυπέρβλητο;
Χάριετ Τζέικομπς – Αναγνώστη, Μίσησες Ποτέ;
Χάριετ Ανν Τζέικομπς / Αναγνώστη, Μίσησες Ποτέ; (το αφήγηµα µιας σκλάβας) /Εκδόσεις Πηγή, 2017
”Γεννήθηκα σκλάβα αλλά δεν το γνώριζα, μέχρι που πέρασαν τα πρώτα 6 χρόνια της παιδικής μου ηλικίας…”
Η Χάριετ Τζέικομπς γεννήθηκε το 1813 σκλάβα στη Βόρεια Καρολίνα. Κατά τη νεότητά της έπεφτε συστηματικά θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης από το αφεντικό της, ο οποίος απειλούσε να πουλήσει τα παιδιά της εάν δεν υπέκυπτε στην ικανοποίηση των επιθυμιών του. Κατάφερε, τελικά, μετά από επτά χρόνια προσπαθειών να καταφύγει στον Βορρά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου βρήκε εργασία ως παιδοκόμος και ήρθε σε επαφή με διάφορα μεταρρυθμιστικά κινήματα της εποχής. Η αυτοβιογραφία της, η οποία εκδόθηκε με ψευδώνυμο το 1861, θεωρείται σήμερα ένα κλασικό έργο της Αμερικανικής Λογοτεχνίας.
Η αληθινή ιστορία της Χάριετ Τζέικομπς, που διαβάστηκε από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο και εξέπληξε, κυκλοφορεί μεταφρασμένη στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πηγή. Δεν πρόκειται για μυθιστορηματική αφήγηση. Πρόκειται για μια ιστορία ζωής που μας καλεί να σκεφτούμε πώς θα ήμαστε εμείς, αν είχαμε γεννηθεί και ανατραφεί ως σκλάβοι, με γενιές σκλάβων για προγόνους.
Λούτσυ Μπερμπέρι – Λούτσυ και Καμίλ
Μαρία Τσακίρη /Λούτσυ και Καμίλ /Εκδόσεις Πηγή 2021
”Ο ξένος που λες, πατέρα, θα γίνει άντρας μου.”
Γεννημένη στην Κορυτσά κατά τα χρόνια της δικτατορίας του Χότζα, η Λούτσυ Μπερμπέρι διακρίθηκε από νωρίς για τις επιδόσεις της στο σχολείο. Σπούδασε Χημεία και εργάστηκε ως χημικός ορυχείων. Μετά την ενηλικίωσή της σύναψε δεσμό με έναν πρώην καθηγητή της, τον Καμίλ, γεγονός που συντάραξε τη συντηρητική τοπική κοινωνία. Διψώντας και οι δύο για ελευθερία, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους με οποιοδήποτε κόστος. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στη νέα χώρα όπου κατέφυγε τόσο αυτή όσο και ο σύντροφός της, τίποτα δεν στάθηκε ικανό να κατασιγάσει την επιθυμία της να ζήσει ελεύθερη.
Η δημοσιογράφος Μαρία Τσακίρη υπογράφει ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, για έναν έρωτα-θρύλο για την Κορυτσά της δεκαετίας του ’70, όπου το δηµόσιο φιλί µπορεί να µην απαγορεύεται, αλλά κατακρίνεται, και ακόµα και η αναπνοή των ανθρώπων είναι ελεγχόµενη από ένα απάνθρωπο και αναχρονιστικό καθεστώς. Την ίδια στιγμή που οι οµαδικές εκτελέσεις σφίγγουν τις ψυχές, ένας καθηγητής πετά από πάνω του τον φόβο και τον συντηρητισµό, κρατά βαθιά µέσα του την πίστη, ερωτεύεται τη µαθήτριά του και την κάνει µούσα του!
Ααζίν – Ο Θησαυρός της Δαμασκού
Δανάη Ιμπραχήμ /Ο θησαυρός της Δαμασκού – Το Παιχνίδι των Θεών /Εκδόσεις Πηγή, 2018
”Κι αν πιστεύουμε στον ίδιο θεό, αλλά τον αποκαλούμε με διαφορετικό όνομα;”
Εδώ παραστρατούμε λίγο ως προς το λογοτεχνικό είδος, αλλά κρίνουμε ότι η εν λόγω περίπτωση είναι χρήσιμο να συμπεριληφθεί στο παρόν αφιέρωμα, ειδικά υπό τις συνθήκες της επικαιρότητας την τελευταία δεκαετία, και πόσο μάλλον σήμερα. Κόρη του χαλίφη Μωαβία, η Ααζίν πιστεύει ότι οι χριστιανοί με τους μουσουλμάνους έχουν περισσότερα κοινά από διαφορές, και πως, για αυτόν τον λόγο, στην περιοχή της Εγγύς Ανατολής πρέπει να επικρατήσει ειρήνη και συνθήκες που να ευνοούν την ειρηνική συμβίωση ανάμεσα στους πιστούς των δύο αυτών θρησκευμάτων. Κατά τη διάρκεια της συνύπαρξής της με Ρωμαίους στρατιώτες, θα κάνει τα πάντα προκειμένου να τους αποδείξει ότι η υπεροψία τους δεν στηρίζεται πουθενά, παρά μόνο στην ψευδαίσθηση πολιτιστικής ανωτερότητας που έχουν, και ότι ο μόνος δρόμος προς την ειρήνη είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας και ο σεβασμός στην κουλτούρα του Άλλου.