Άρθρα - απόψεις

Θηλυκότητα: μια κοινωνική κατασκευή

Γράφει ο συγγραφέας του βιβλίου «Αιώνιος Γυρισμός», Γιάννης Πέτρου

 

Η Σιμόv ντε Μποβουάρ, Γαλλίδα φιλόσοφος και φεμινίστρια, είναι γνωστή για το απόφθεγμα της «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι » απόσπασμα από το βιβλίο της, «Το Δεύτερο Φύλο», το οποίο εκδόθηκε το 1949. Εκεί, η De Beauvoir υποστηρίζει ότι η θηλυκότητα δεν είναι κάτι εγγενές στις γυναίκες, αλλά κάτι που τους επιβάλλεται από την κοινωνία.

Αμφισβητεί την παραδοσιακή άποψη ότι οι γυναίκες γεννιούνται με ορισμένα χαρακτηριστικά και ρόλους που προκαθορίζονται από τη βιολογία τους. Αντίθετα, υποστηρίζει ότι η θηλυκότητα είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα που δημιουργείται και ενισχύεται από την κοινωνία με διάφορα μέσα, όπως η εκπαίδευση, ο πολιτισμός και τα μέσα ενημέρωσης.

Το απόφθεγμα της De Beauvoir υποστηρίζεται από την ανάλυσή της για τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία βλέπει και αντιμετωπίζει τις γυναίκες διαφορετικά από τους άνδρες. Υποστηρίζει ότι οι γυναίκες συχνά θεωρούνται κατώτερες από τους άνδρες και αναμένεται να συμμορφωθούν με ορισμένα στερεότυπα και ρόλους για αυτές.

Το πως η γυναίκα αντιμετωπίζεται δεν βασίζεται στη βιολογία, αλλά μάλλον στις κοινωνικές προσδοκίες και κανόνες που η κοινωνία επιβάλλει στα άτομα(οι οποίοι συνήθως έχουν δημιουργηθεί απο τους άνδρες) De Beauvoir υποστηρίζει ότι η κοινωνία διαμορφώνει την κατανόησή μας για την ταυτότητα του φύλου και ενισχύει ορισμένα στερεότυπα και ρόλους με βάση αυτό.

Το απόφθεγμα αυτό της De Beauvoir είναι σημαντικό γιατί αμφισβητεί την παραδοσιακή άποψη για τη θηλυκότητα και την ταυτότητα φύλου και αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία διαμορφώνει και ενισχύει αυτές τις έννοιες. Χρησιμεύει επίσης ως έκκληση για δράση για τα άτομα να αμφισβητήσουν τις κοινωνικές προσδοκίες και κανόνες που τους επιβάλλονται, αντί να τα αποδέχονται ως φυσικές ή εγγενείς.

Εν κατακλείδι, το απόφθεγμα της Simone de Beauvoir αλλά επίσης και η γενικότερη στάση που η ίδια κράτησε κατα την διάρκεια της ζωής της, είναι μια ισχυρή δήλωση που αμφισβητεί τις παραδοσιακές απόψεις για τη θηλυκότητα και την ταυτότητα φύλου. Υπογραμμίζει τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία διαμορφώνει και ενισχύει αυτές τις έννοιες και καλεί τα άτομα να αμφισβητήσουν τις κοινωνικές προσδοκίες και κανόνες. Λειτουργεί ως υπενθύμιση της σημασίας της κατανόησης του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία διαμορφώνει την κατανόησή μας για το φύλο και το πως ο καθένας και η κάθεμια μεμονομένα πρέπει να παλέψει για αυτό.