Άρθρα - απόψεις

Γυναικεία κακοποίηση: επαναπροσδιορισμός μέσα από το θέατρο

Γράφει η συγγραφέας του βιβλίου «Σαν πέφτει η αυλαία», Ευγενία Νιφόρα
Οι φυλετικές διακρίσεις, η γυναικεία κακοποίηση σε κάθε της υπόσταση, τα μείζοντα κοινωνικά ζητήματα παίζουν καθοριστικό ρόλο στα θεατρικά δρώμενα που ανοίγουν αυλαία ιδίως τα τελευταία χρόνια.

Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο που παρότι έχουν κατοχυρωθεί τα συνταγματικά δικαιώματα των δύο φύλων αναφορικά με την ισότιμη αντιμετώπισή τους, δεν είναι λίγοι εκείνοι που τα αμφισβητούν. Απότοκό αυτού η όλο κι αυξανόμενη βία σε σωματικό, λεκτικό, ψυχολογικό ακόμη και σεξουαλικό επίπεδο. Τα κρούσματα όσον αφορά τη γυναικεία κακοποίηση όμοια με επιδημία πολλαπλασιάζονται ανά τον ελλαδικό και μη χώρο. Παιδιά θύματα στις διαθέσεις των γονιών τους, σύζυγοι να κακοποιούν συζύγους σε επανειλημμένη βάση.

Κι έρχεται το θεατρικό σανίδι να καταδείξει αυτά τα κακέκτυπα με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Μέσω μιας μαύρης κωμωδίας ή ενός μονολόγου, βρίσκει τον τρόπο να φέρει στο προσκήνιο την βία, να τέρψει το κοινό, να ταυτιστεί με τον ήρωα, να αναζητήσει διέξοδο προκειμένου να τον βοηθήσει, να παραμείνει ως το τέλος μόνο για να δει την λύτρωσή του. Δείχνει τους μώλωπες στα χέρια, στο πρόσωπο κι ο θεατής αγγίζει τα σημεία αυτά ευλαβικά ίσως κλαίγοντας ή ίσως πνίγοντας τον λυγμό του. Παροτρύνει το θύμα να εγκαταλείψει τον δυνάστη του κυνηγώντας ένα καλύτερο μέλλον όταν ο ίδιος δεν το τολμάει για τον εαυτό του. Έτσι, προκύπτει ο προβληματισμός κι έπειτα το συμπέρασμα, η τόλμη και η σωτηρία.

Δεν είναι μόνο όσοι βίωσαν ή βιώνουν τη γυναικεία κακοποίηση εκείνοι που συλλαμβάνουν όσα εκτυλίσσονται στη θεατρική σκηνή.

Είναι πολλοί άλλοι, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που αντιλαμβάνονται το μήνυμα, σφίγγεται το μέσα τους και συνειδητοποιούν ότι όλα αυτά δεν είναι παρά καθημερινά εγκλήματα που οφείλουν να εξαλειφθούν άμεσα.

Παραστατικά, ζωντανά κι άκρως αληθινά περιστατικά που αφορούν γυναικεία κακοποίηση να διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια τους εκδηλώνοντας κάθε ευγενές συναίσθημα κι επιχειρώντας την πολυπόθητη αλλαγή σελίδας. Αποχωρούν από το θέατρο αναλογιζόμενοι αυτό που παρακολούθησαν, το μοιράζονται με φίλους και γνωστούς, αναρωτιούνται πως ακόμη υφίσταται κάτι ανάλογο σε οικογένειες ανάμεσά τους. Τότε γεννιέται η ελπίδα και φωλιάζει μέσα σε όλους. Ποτίζει τα κύτταρά τους και τα εμπνέει. Γιατί το θέατρο σαν ύψιστη μορφή τέχνης ανοίγει δρόμους προς μια δικαιότερη κοινωνία σαν πέφτει η αυλαία.