Συνέντευξη: Χαριτίνη Μαλισσόβα
Η Αγγελική Θάνου κατάγεται από τα Κανάλια της Μαγνησίας. Κατοικεί στην πόλη του Βόλου. Εργάστηκε στην Προσχολική Εκπαίδευση ως νηπιαγωγός και ως σχολική σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής στη Μαγνησία και τις Κυκλάδες. Είναι διδάκτωρ στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Δώδεκα βιβλία φέρουν το όνομά της.
Ποιήματα – σχήματα, ένα βιβλίο που φιλοξενεί οπτικά ποιήματα. Θέλετε να μας εξηγήσετε;
Δεκατέσσερα οπτικά ή σχηματικά ποιήματα περιλαμβάνονται στη συλλογή αυτή που μόλις κυκλοφόρησε και φιλοδοξεί να προσκαλέσει τα παιδιά με τον πιο ευρηματικό τρόπο στον χώρο της ποίησης. Κάθε ποίημα αποδίδεται με τον συμβατικό τρόπο που όλοι γνωρίζουμε, συνοδευόμενο από ένα ευφάνταστο εικαστικό κόσμημα του ζωγράφου Δημήτρη Μοράρου, αλλά και από τη σχηματική μορφή του ποιήματος, πάλι από το ευλογημένο χέρι του ζωγράφου, η οποία ξεναγεί τα παιδιά έξυπνα σε αυτή την ιδιαίτερη και τόσο ενδιαφέρουσα περιοχή των στίχων. Έμμετρες λέξεις, εικόνες και σχέδια, πολύ δυνατά εργαλεία!
Τα σχηματοποιήματα είναι μια αγαπημένη εργασία των παιδιών. Ποια η παιδαγωγική τους σκοπιμότητα;
Έχετε απόλυτο δίκιο, τα παιδιά λατρεύουν τα σχηματικά ποιήματα. Η οπτική ποίηση ενισχύει την προσοχή, τη μνήμη και την παρατηρητικότητα των παιδιών με τη δύναμη της εικονολέξης. Έρευνες αναφέρουν ότι η ενασχόληση των παιδιών με τη σχηματική ποίηση αναπτύσσει την αναγνωστική ικανότητα και κάνει το μάθημα της πρώτης γραφής παιχνίδι και ζωγραφική. Η επαφή των παιδιών με την πρωτότυπη αυτή δημιουργία προσφέρει τη δυνατότητα για παιγνιώδεις αισθητικές δραστηριότητες, αλλά και άσκηση στην αυστηρή πειθαρχία που απαιτεί η συγκεκριμένη φόρμα ποίησης, προετοιμάζοντας παράλληλα τους αυριανούς θεατές και αναγνώστες, ίσως τους μελλοντικούς δημιουργούς.
Πώς το οπτικοποιημένο ποίημα επιδρά στην ψυχοσύνθεση του παιδιού;
Η ποίηση, μέσα από όλες τις φόρμες της, προσφέρει ψυχαγωγία και αισθητική απόλαυση. Το οπτικοποιημένο ποίημα, επιπρόσθετα, κρύβει χαρά και έκπληξη, ενισχύει τη φαντασία, η οποία αποδεικνύεται πιο δυνατή από τη στείρα γνώση, συμβάλλοντας θετικά στην ανθρώπινη πνευματικότητα και σε νέα ατομική συνείδηση μέσα από την τέχνη.
Σε μια εποχή που όλα τρέχουν κι όλοι βιάζονται και η ανθρώπινη επικοινωνία έχει γίνει συνώνυμη της κακής ποιότητας, έρχεται το σχηματικό ποίημα να δείξει ότι υπάρχει χρόνος και χώρος για αυτοσυγκέντρωση και περισυλλογή, χρόνος για δημιουργία.
Θα μας πείτε και για την εξαιρετική εικονογράφηση από τον κ. Μοράρο;
Ο Δημήτρης Μοράρος αφουγκράστηκε με σεβασμό το όραμά μου για το συγκεκριμένο βιβλίο. Όταν του εξήγησα πώς ακριβώς το ονειρευόμουν, του εμπιστεύτηκα τους στίχους μου κι εκείνος άρχισε να αποδίδει εικαστικά προϊόντα υψηλής αισθητικής, δομώντας έτσι το μήνυμα των ποιημάτων λεκτικά και οπτικά. Μικρά έργα τέχνης κρύβονται στις σελίδες του, με το ύφος και τα χρώματα του Μοράρου, στέλνοντας προς όλους το μήνυμα ότι τα παιδιά μας αξίζουν το καλαίσθητο, το ωραίο.
Το πολυτροπικό πλαίσιο που δημιουργείται στο βιβλίο μας, αγγίζει το ετερόκλητο κοινό των αναγνωστών, παιδιών και ενηλίκων. Νιώθω ευγνώμων προς τον δημιουργό Δημήτρη Μοράρο για τη σοβαρότητα, τη συνέπεια, τον επαγγελματισμό και το ιδιαίτερο χιούμορ του. Μάθαμε και οι δυο πολλά κατά τη διάρκεια της συνεργασίας μας. Τον ευχαριστώ θερμά και μέσα από τη στήλη αυτή.
Έχοντας μακρά πορεία ως παιδαγωγός, ποια είναι η μεγάλη αλλαγή που βλέπετε στα σημερινά παιδιά σε σχέση με τα βιβλία που επιλέγουν;
Παρατηρώ συχνά τη συμπεριφορά των παιδιών στις εκθέσεις βιβλίου στα σχολεία που με προσκαλούν. Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας έχουν σταθερά κριτήρια επιλογής, διαχρονικά. Επιλέγουν με βάση τις εικόνες. Ούτως ή άλλως διαβάζουν εικόνες. Εάν υπάρχουν ζώα στην εικονογράφηση το πριμοδοτούν. Στα μεγαλύτερα παιδιά είναι φανερή η επίδραση των media και των κοινωνικών δικτύων. Επιλέγουν προβεβλημένους ήρωες μέσα από τις διαφημίσεις και τις παιδικές σειρές. Υπάρχουν παιδιά που επιλέγουν σταθερά τον αγαπημένο τους συγγραφέα, λίγα όμως. Αυτό είναι ένα ευρύτατο και πολύ ενδιαφέρον θέμα προς συζήτηση.
Το διαδίκτυο ανταγωνίζεται το βιβλίο. Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά και να κινητοποιήσει τους μαθητές να διαβάζουν περισσότερο;
Το διαδίκτυο είναι μέσα στη ζωή μας για τα καλά άλλοτε ευνοώντας και άλλοτε υπονομεύοντας. Απομένει σε μας τους ενήλικες να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας ώστε να στέκονται κριτικά και επιλεκτικά απέναντι στην πληθώρα αυτή των πληροφοριών, την τόσο γοητευτική και επικίνδυνη. Σποτάκια γρήγορα, έξυπνα και ελκυστικά θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη φιλαναγνωσία. Το διαδίκτυο έχει μια πρωτόγνωρη δύναμη, μια αξιοπρόσεκτη έλξη. Ας την αξιοποιήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση μέσα στο πλαίσιο ασφαλούς πλοήγησης πάντα.
Στη μεγάλη ποσότητα παιδικών βιβλίων που κυκλοφορούν θεωρείτε ότι η ποιότητα είναι ανάλογη;
Πλούσιες εκδοτικές χρονιές απολαμβάνουμε τα τελευταία χρόνια. Σημαντικοί εκδοτικοί οίκοι μπαίνουν στον χώρο του παιδικού, ενώ κι άλλοι μικρότεροι εμφανίζονται ειδικά προσανατολισμένοι στο παιδικό βιβλίο. Όμως απαιτείται προσοχή από τον αναγνώστη – καταναλωτή. Το θέμα, η γλώσσα, η αφηγηματική δομή, οι τεχνικές, το χιούμορ και η εικονογράφηση θα πρέπει να αποτελούν κριτήρια επιλογής για τους γονείς.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Ο σεβασμός του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον του θεωρώ ότι είναι η βάση στην οποία στηρίζονται και αναπτύσσονται όλες οι υπόλοιπες ατομικές και πανανθρώπινες αξίες της ζωής.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας άρεσε;
Η ανάγνωση του βιβλίου με τον τίτλο Η Άννα και ο χελιδονάνθρωπος του Γκάβριελ Σάβιτ με συγκλόνισε. Το κουβαλάω μέσα μου. Πρόκειται για ένα καθηλωτικό crossover μυθιστόρημα περιπλάνησης και επιβίωσης με θέμα το Ολοκαύτωμα. Θαύμασα τη λογοτεχνική του αρτιότητα.
Γράφετε κάποιο νέο βιβλίο;
Ένα λογοτεχνικό είδος που με γοητεύει εξαιρετικά, μετά από την ποίηση, είναι το διήγημα. Έχω βάλει τον εαυτό μου στη διαδικασία – πρόκληση συγγραφής μιας διηγηματικής συλλογής. Φαντάζομαι το διήγημα να πορεύεται, όπως μοναδικά το περιγράφει ο Χέμινγουεϊ, το διήγημα κινείται με την αξιοπρέπεια ενός παγόβουνου που μας αποκαλύπτει μόνο το ένα ένατο από το σύνολο του όγκου του. Ελπίζω να τα καταφέρουμε κι εγώ και τα μικρά μου παγόβουνα. Παράλληλα, κάποιοι ήρωες – γνωστά και άγνωστα θεριά των λιμνών του πλανήτη μας – διαφωνούν για τον τόπο συνάντησής τους και καθυστερούν την εξέλιξη ενός βιβλίου για παιδιά με χαρακτήρα διαπολιτισμικό και στοιχεία λαογραφίας και φυσικής.
Σας ευχαριστώ θερμά για αυτή την ευκαιρία. Σας συγχαίρω για την αρθρογραφική δουλειά σας, αποτελεί φάρο σημαντικό στις μέρες μας.
ΠΗΓΗ: e-thessalia.gr
Δείτε το βιβλίο ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΧΗΜΑΤΑ