Ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές… και δεμένοι αναγνώστες
Κι όμως, σε μία κοινωνία που η τέχνη είναι στο περιθώριο υπάρχει αντίσταση. Στη σημερινή κοινωνία προτάσσεται το κέρδος και θυσιάζεται οτιδήποτε δεν αποφέρει άμεσο οικονομικό όφελος.
Σε αυτές τις συνθήκες η τέχνη θεωρείται χάσιμο χρόνου και δεν προβάλλεται, ιδίως αν αμφισβητεί τη κοινωνική πραγματικότητα, βγαίνει από την εκπαίδευση και θεωρείται μια πολυτέλεια την οποία μπορούν να απολαμβάνουν μόνο οι λίγοι και εκλεκτοί. Εξάλλου, πώς να έχει πρόσβαση στη τέχνη ο καθημερινός άνθρωπος του μόχθου, όταν απαιτείται ελεύθερος χρόνος, κάτι που σήμερα είναι έννοια υπό εξαφάνιση, καθώς τα ωράρια εργασίας τείνουν να περιορίζουν ακόμα και τον ύπνο.
Κόντρα σε αυτή την απάνθρωπη λογική, έρχεται η ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές του Σπήλιου. Τα ποιήματα έχουν βαθύ κοινωνικό περιεχόμενο και προβληματισμό.
Στην ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές, πίσω από τον έμμετρο λόγο και την ομοιοκαταληξία, που για κάποιους μπορεί να είναι στοιχείο που έρχεται από το παρελθόν, κρύβονται βαθιά νοήματα της καθημερινής μας τρέλας, που λίγους προβληματίζουν και τα οποία ακόμα πιο λίγοι ιδεαλιστές και ρομαντικοί προσπαθούν να ακουμπήσουν.
Άλλωστε, στην πολύβουη δημόσια ζωή δεν πουλάνε πια συζητήσεις και αναλύσεις κοινωνικού προβληματισμού και ο τηλεοπτικός χρόνος αναλώνεται σε κάθε λογής κοινωνική παθογένεια, κουτσομπολιά δήθεν διάσημων και ανάλαφρα παιχνίδια. Η επιστήμη και η τέχνη είναι άγνωστες λέξεις για κάποιον που ξοδεύει τον πολύτιμο χρόνο του μπροστά σε δεκάδες κανάλια και πλατφόρμες ταινιών, που υπόσχονται δράση και αγωνία στο επόμενο επεισόδιο.
Ψάχνοντας το νόημα της ζωής αμφισβητώντας
Από το πρώτο κιόλας ποίημα της ποιητικής συλλογής Δεμένοι ποιητές είναι ξεκάθαρη η διάθεση σύγκρουσης με το κατεστημένο. Δεν υπάρχει αυθεντία και άκριτη αποδοχή της κοινής λογικής στους στίχους του Σπήλιου. Αντίθετα, όσο πιο ηθικός και λογικός δείχνει κάποιος τόσο περισσότερη αμφισβήτηση αξίζει από εμάς, για να τον πιστέψουμε. Τα λάθη δεν παρουσιάζονται ως προβλήματα, αλλά ως μέθοδος εκμάθησης του νοήματος της ζωής.
Στα ποιήματα εμφανίζεται ο χαρακτήρας του γέροντα, ο οποίος, ως συνοδοιπόρος, δίνει κουράγιο για τη συνεχή αναζήτηση ενός καλύτερου βίου. Όμως ο ποιητής σπέρνει την αμφισβήτηση σε όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα και περιμένει την ελπίδα να ανθίσει από τους νέους που θα απαιτήσουν μια καλύτερη κοινωνία. Κρυφά ελπίζει σε ταραχοποιούς που θα φυτέψουν τον σπόρο σε έναν όχλο που για την ώρα αποζητά μόνο το εφήμερο θέαμα.
Στην ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές, κόντρα στο αναμενόμενο, ο επόμενος επαναστάτης θα είναι εκείνος που τόσο καιρό τον θεωρούσες σίγουρο, πειθήνιο και αμέτοχο θεατή των θεαμάτων ανθρωποφαγίας και θηριωδίας του σημερινού κόσμου.
Πόσο εύπιστη είναι η σημερινή κοινωνία; Τα ψέματα παρουσιάζονται ως δεδομένα και καραδοκεί το μίσος. Η Λερναία Ύδρα είναι το ψέμα που γιγαντώνεται και οδηγεί τον έναν ενάντια στον άλλο. Η λογική του «διαίρει και βασίλευε» εμφανίζεται στα ποιήματα, καθώς ο πρωταγωνιστής βυθίζεται στα δικά του προβλήματα, νιώθοντας μόνος και ανήμπορος σε κάποια αλλαγή. Ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας βασανίζεται από τα προβλήματα διαβίωσης και ψάχνει σωτήρες. Η αποτύπωση της έλλειψης νοήματος είναι ενδεικτική. Οι θύελλες της καθημερινότητας βυθίζουν τον βιοπαλαιστή σε παραμύθια και αλχημείες για μια καλύτερη ζωή. Πόση ελπίδα να αγοράσει από ψευδοπροφήτες, οι οποίοι τελικά καταλήγουν νάρκισσοι εκμεταλλευτές της καλοσύνης και της αγνότητας που τον διακατέχει. Οι σωτήρες μετατρέπονται σε κουρσάρους που μας κλέβουν τη ζωή μπροστά στα μάτια μας. Ψάχνουμε το θαύμα στα θεία και ξορκίζουμε το κακό και κάθε φορά που πέφτουμε από τα σύννεφα, σκύβουμε το κεφάλι ακόμα χαμηλότερα, μη βλέποντας τη λύση στον καθρέφτη μας.
Στην ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές ο Σπήλιος πιάνει το ευαίσθητο κομμάτι της πίστης και μέσα σε δυο στίχους απογυμνώνει όλους αυτούς που την εκμεταλλεύονται για προσωπικά οφέλη.
Με ύμνους και τελετουργικά γινόμαστε μάρτυρες της δικής μας θυσίας. Όμως ταυτόχρονα κατηγορεί εμάς που, εύπιστοι και ανίδεοι, το επιτρέπουμε και τροφοδοτούμε με την ανοχή μας τους επόμενους αγνούς σωτήρες βροχοποιούς στην ξεραΐλα της καθημερινότητας. Αγόμαστε από δήθεν ηθικούς που μιλούν για αξίες και φέρνουν τη λογική εμπόδιο μπροστά σε κάθε μας επιθυμία μιας αξιοπρεπής ζωής.
Ο Σπήλιος δεν βγάζει την ουρά του έξω για όλα αυτά. Ίσως το έναυσμα όλης αυτής της έμπνευσης να είναι το τραγούδι των δεμένων ποιητών. Προσπαθεί μέσω της ποίησης να αφυπνίσει και να εμπνεύσει την αλλαγή του αναγνώστη. Τη μετατροπή του από απλό, άβουλο εργαλείο, σε ελεύθερο άνθρωπο, σε έναν άνθρωπο που θα ορίζει μόνος του τη ρότα της κοινωνίας. Προσοχή, όμως, όχι ενεργό πολίτη του διαδικτύου, ούτε μαχητή του καναπέ. Ο ενεργός πολίτης, όταν είναι σπίτι του, μαζεύει οξυγόνο και γεμίζει την καρδιά του, ώστε να προφέρει και να ενώσει τους φίλους και συναγωνιστές.
Απέναντι στον μελλοντικό επαναστάτη, όμως, ο Σπήλιος στέκεται κριτικά, αφού είναι εύκολη η μετάλλαξή του σε ανάξιο Δον Κιχώτη, που θα οδηγήσει στη τελική καταδίκη μίας χαμένης εκστρατείας. Ο χρόνος και οι πράξεις θα δείξουν και θα ξεχωρίσουν τον παροδικό και εφήμερο σωτήρα, από τον εμπνευστή της ελπίδας και της οργανωμένης και μελετημένης μεταστροφής της κοινωνίας. Ο γνήσιος λαϊκός σύντροφος στη σκάλα προς τον ουρανό είναι αυτός που έχει στραπατσαριστεί, γιατί, όπως λέει ο Σπήλιος, οι νικημένοι κρύβουν μέσα τους τον νικητή.
Όταν, τελικά, θα κάνουμε τον απολογισμό και ρωτήσουμε γιατί, γιατί να ξοδέψουμε τόσο χρόνο και ενέργεια για τη σωτηρία μιας κοινωνίας που μοιάζει χαμένη στο ρηχό και το εφήμερο, τότε η απάντηση θα είναι, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Σπήλιος, «γιατί έτσι είμαι εγώ».
Αναζητώντας την αλλαγή, κόντρα στις προκλήσεις και τα εμπόδια
Προσοχή, όμως, γιατί όποιος αποζητά το δεδομένο να αλλάξει, ίσως βρεθεί αντιμέτωπος με το ύπουλο πρόσωπο των δυναστών του, που θέλουν να μην αλλάξει τίποτα στο καλοκουρδισμένο τους σύστημα. Πλανάσαι νομίζοντας ότι δεν είσαι στο στόχαστρο, σε αποκαλούν καλό παιδί, έχεις αγνές προθέσεις, αλλά, τελικά, ίσως διαπιστώσεις ότι δεν αντέχεις την πίεση. Ακόμα και η καλοσύνη γίνεται αδυναμία στην κοινωνία του κέρδους και ίσως βρεθείς αντιμέτωπος με μπράβους που θα φροντίσουν… φιλικά να σε κάνουν πέρα. Τότε πρέπει να βγάλεις από μέσα σου το θηρίο που θα μετατρέψει το χαμόγελο σε όπλο για την ελευθερία.
Όμως υπάρχει και η επιλογή της σύμπλευσης με τους θύτες. Σε αυτή την περίπτωση, τα κάλπικα επαναστατικά λόγια θα χαϊδέψουν τα αυτιά του αναγνώστη και θα τον οδηγήσουν να γίνει εκείνο που μισούσε. Να συμβιβαστεί με την προδιαγεγραμμένη μοίρα που ορίζουν οι λίγοι και με ένα κάρο δικαιολογίες να κρυφτεί πίσω από την ατομική αδυναμία, προδίδοντας τη συλλογική, οργανωμένη αντίδραση. Να εκμεταλλευτεί τους άλλοτε συνοδοιπόρους και να σπείρει το μίσος. Να ορίσει έναν εχθρό και, με αφορμή το οικονομικό κέρδος ή την πίστη, να οδηγήσει τους άλλους σε πόλεμο με τον εχθρό. Εκείνοι θα πειστούν από τα ωραία λόγια και θα συνεχίσουν να θυσιάζονται, μη μπορώντας να ξεχωρίσουν ποιος είναι ο εχθρός. Ο τυχαίος βιοπαλαιστής της άλλης όχθης ή αυτός που τους έδωσε τα όπλα για να αλληλοσκοτωθούν;
Στην ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές θα βρείτε τη δική σας αναζήτηση της αλήθειας και σίγουρα θα ταυτιστείτε με τον πρωταγωνιστή που άγεται και φέρεται ανήμπορος να αποδεχτεί ότι θα αφήσει έναν τέτοιο κόσμο στα παιδιά του.
Οι Δεμένοι Ποιητές μας υπενθυμίζουν ότι η ποίηση, ως τέχνη και ως όπλο, έχει τη δύναμη να ενώσει τις ψυχές και να διαμορφώσει έναν καλύτερο κόσμο. Μας προσκαλούν να σκεφτούμε, να αναλογιστούμε και να δράσουμε· αν και, εντέλει, μας αφήνουν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις, μας κάνουν να σκεφτούμε τον δικό μας ρόλο στην κοινωνία.
Η ποιητική συλλογή Δεμένοι ποιητές είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσετε.
