Άρθρα - απόψεις

Έτος χωρίς Καλοκαίρι – Μανώλης Παλαβούζης

eto-xwris-kalokairi

Το Έτος Χωρίς Καλοκαίρι, το νέο βιβλίο του Μανώλη Παλαβούζη, συγγραφέα της διλογίας βιολογικού τρόμου «Ο Τέταρτος Καβαλάρης», είναι ένα κλιματικό θρίλερ, ένα ανθρωποκυνηγητό και ένα ταξίδι επιβίωσης σε παρόν και παρελθόν.

ΓΡΑΦΕΙ Η ΖΩΗ ΤΣΟΥΡΑ

Η έμπνευση της ιστορίας του είναι το αληθινό Έτος χωρίς Καλοκαίρι, όπως ονομάστηκε το έτος 1816. Η έκρηξη του ηφαιστείου Ταμπόρα στην Ινδονησία, η οποία χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη και πιο θανατηφόρα έκρηξη ηφαιστείου στην καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία, είχε ως συνέπεια τον ηφαιστειακό χειμώνα το καλοκαίρι του 1816 και την πτώση της μέσης θερμοκρασίας στο βόρειο ημισφαίριο, με ολέθρια για τους πληθυσμούς αποτελέσματα. Με αυτήν την έκρηξη ως φόντο διαδραματίζονται τα γεγονότα της μίας πλοκής στο βιβλίο: ένας Γάλλος στρατιώτης και μία Αγγλίδα χωρίς φωνή προσπαθούν να επιζήσουν σε μια Ευρώπη ρημαγμένη από τους πολέμους του Ναπολέοντα και την οργή της φύσης.

Υπάρχει όμως και η σύγχρονη πλοκή του βιβλίου, όπου η -φανταστική αυτή τη φορά- έκρηξη ενός ηφαιστείου στη χερσόνησο της Καμτσάτκα στη Ρωσία βυθίζει τον σύγχρονο κόσμο στη δίνη μιας αναπάντεχης πρόκλησης. Σκοτάδι, πείνα, έγκλημα, τρόμος, και στη μέση δυο αδέρφια, ο Φίλιππος και ο Μάρκος, που ξεκινούν ένα επικίνδυνο ταξίδι για να επιστρέψουν από τη Σκωτία στην πιο ζεστή Ελλάδα. Μαζί τους θα ταξιδέψει μία μυστηριώδης γυναίκα, η Μπεατρίς, μαζί με τον μικρό της γιο, τον Λόγκαν. Και κάπου εκεί ξεκινούν οι ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες, καθώς το παρελθόν της Μπεατρίς δεν είναι πρόθυμο να την αφήσει να ξεφύγει τόσο εύκολα…

Ψηλά, το γιγάντιο, σε σχήμα μανιταριού, σύννεφο συνέχιζε να ανεβαίνει λαίμαργο και μοχθηρό ψηλότερα, και ακόμα ψηλότερα, καθώς μετατρεπόταν σε μια τερατώδη στήλη μαύρου καπνού, θέλοντας, θαρρείς, να φτάσει τον ίδιο τον ήλιο και να καλύψει τον κόσμο για πάντα στο αιώνιο σκοτάδι.

Το βιβλίο είναι κυρίως περιπέτεια, οπότε θα συναντήσετε δράση, αγωνία, κινηματογραφικότητα στις περιγραφές και στη ροή, όλα δοσμένα με τον στιβαρό, πλούσιο λεξιλογικά και εκφραστικά τρόπο γραφής του συγγραφέα. Η εστίαση βρίσκεται στις ανθρώπινες ιστορίες, στις σχέσεις μεταξύ τους και στο τι είναι πρόθυμοι να κάνουν για την επιβίωση, και όχι στο κλιματικό στοιχείο αυτό καθεαυτό. Οι χαρακτήρες στο ιστορικό κομμάτι –ο Πιέρ, η Φρέγια, ο ταγματάρχης– έγιναν για μένα πιο συμπαθείς και ακολουθούσα αγωνιωδώς την πορεία τους. Στον αντίποδα, οι χαρακτήρες του σύγχρονου κομματιού υστέρησαν λίγο, και απέτυχα να επενδύσω σε αυτούς συναισθηματικά. Με εξαίρεση τον Μπορίς, που δεν γράφτηκε μεν για πρωταγωνιστής, αλλά η ιστορία του και η εξέλιξή του σαν χαρακτήρας είχε τέτοιο ενδιαφέρον, που σ’ εμένα αποτυπώθηκε ως πρωταγωνιστής.

Ακούω τον άνεμο που έρχεται. Περνάει πάνω από τις ασημένιες κορφές των δέντρων, σαρώνει τα πάντα στο διάβα του, ανακατώνοντας σχήματα και χρώματα, δίνοντας ζωή εκεί που βασιλεύει ο θάνατος και η σιωπή. Έτσι αισθάνομαι κι εγώ, κενός. Και η Φρέγια, ο άνεμος.

Δεν είναι ένα γρήγορο ανάγνωσμα, καθώς απαιτεί τη συγκέντρωση του αναγνώστη. Ο εκλεπτυσμένος λόγος του συγγραφέα ανταμείβει. Η μόνη μου ένσταση σε ένα τόσο καλογραμμένο βιβλίο ήταν η αταίριαστη με τα υπόλοιπα χρήση αρκετών βρισιών και σεξουαλικών υπαινιγμών που δεν εξυπηρετούσαν σε κάτι, στα οποία «σκόνταφτα» και έβγαινα λίγο από την ιστορία.

Από ψυχολογικής άποψης, είναι ένα βιβλίο δύσκολο, στο οποίο η ζοφερότητα δεν προέρχεται από το ηφαίστειο επί της ουσίας, αλλά από τους ίδιους τους ανθρώπους: στη σκιά της τέφρας, οι σκιές της ανθρώπινης ψυχής φαντάζουν ακόμα πιο σκοτεινές. Η αναζήτηση του φωτός δείχνει κάποιες φορές μάταιη, μα ταυτόχρονα και πιο επιτακτική, και δεν λείπουν οι αχτίδες του στην ιστορία, αχτίδες που κατακτήθηκαν με δυσκολίες και με θυσίες.

Συνολικά, πρόκειται για ένα βιβλίο πρωτότυπο και περίτεχνο, με αξιέπαινη φροντίδα στη λεπτομέρεια, από την ξεχωριστή και αναγνωρίσιμη πένα ενός νέου συγγραφέα που αδιάκοπα εξερευνά καινούργια θέματα και θαρραλέα θίγει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα, το οποίο αξίζει την προσοχή σας… και τη μελέτη σας, γιατί ποτέ δεν ξέρετε: το προηγούμενο βιβλίο του συγγραφέα αποδείχτηκε ανατριχιαστικά προφητικό…

«Και αυτό είναι που θα ήθελα να κρατήσετε, πριν οι δρόμοι μας χωρίσουν οριστικά, φίλοι μου. Ακόμα και τις πιο δύσκολες ώρες, η ελπίδα συνεχίζει να επιβιώνει. Αυτή η μικρή κατεργάρα είναι το φως σε κάθε σκοτάδι· να το θυμάστε καλά αυτό».

***Προειδοποίηση περιεχομένου (Trigger Warning): Η ιστορία περιέχει σκηνές κακοποίησης και βιασμού.***

ΠΗΓΗ thematofylakes.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ