Μια γραφική απεικόνιση της Ρωσίας του 19ου αιώνα στο συναρπαστικό βιβλίο «Αγνότητα & Αμαρτία»
Το βιβλίο «Αγνότητα & Αμαρτία» του Κωνσταντίνου Ζαχαρία μας παρέχει μια γραφική απεικόνιση της Ρωσίας, της Ευρώπης, της Κίνας και της Αμερικής την περίοδο 1812-1862, μέσα από τις εμπειρίες και τα ταξίδια του πρωταγωνιστή, Ντμίτρι (ή Μίτια). Μιας και τα περισσότερα γεγονότα λαμβάνουν χώρα στην Ρωσία, θα ήταν αδύνατο να μη λάβει κανείς υπόψη την κλασσική ρωσική λογοτεχνία η οποία γνωρίζει μια «χρυσή εποχή» εκείνη την περίοδο, ιδίως χάρη στα έργα του Ντοστογιέφσκι και του Τολστόι.
Πώς τα έργα αυτών των δύο μεγάλων συγγραφέων στη ρωσική λογοτεχνία επηρεάζουν την «Αγνότητα & Αμαρτία»; Ο Ντοστογιέφσκι, κατ’ ακρίβεια η ιδέα πως, μερικές φορές, είναι απαραίτητο να προβεί κανείς σ’ ένα έγκλημα για να ωφελήσει τον κοινό σκοπό και την ανθρωπότητα, την οποία [ιδέα] συναντούμε στις σκέψεις του Ρασκόλνικοφ στο «Έγκλημα και Τιμωρία», συναντάται σ’ ένα κρίσιμο σημείο της «Αγνότητας & Αμαρτίας».
Ο Κιρίλ, μεγαλύτερος αδερφός του Μίτια, μέλος μιας φοιτητικής επαναστατικής ομάδας στην Πετρούπολη, επηρεασμένη από τις ιδέες των Δεκεμβριστών, καταλήγει να διαπράττει απόπειρα κλοπής μιας γριάς αριστοκράτισσας, γι’ αυτό και καταλήγει στη φυλακή της Σιβηρίας. Η άρνηση του να καταλήξει σε μια συμφωνία με το καθεστώς, αλλά και η απογοήτευση για την αποτυχία της εξέγερσης του, τον οδηγεί στην αυτοκτονία, λίγη ώρα μετά την επίσκεψη του αδερφού του.
Ωστόσο, τη μεγαλύτερη επίδραση στο έργο έχει φυσικά το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι. Η αρχή της διήγησης της «Αγνότητας & Αμαρτίας» μας βρίσκει στα πεδία των μαχών μεταξύ των γαλλικών και των ρωσικών στρατευμάτων το 1812, η εξέλιξη των οποίων αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του έργου του Τολστόι. Έπειτα, το έργο συμπεριλαμβάνει τον ίδιο τον Τολστόι στη δράση, καθώς αυτός και ο πρωταγωνιστής θα συναντηθούν στη Σεβαστούπολη, στα πλαίσια του Κριμαϊκού Πολέμου. Ο Μίτια κι ο Τολστόι συζητούν τις αφορμές των πολέμων, ενώ μετέπειτα, στα πλαίσια της αφήγησης, θα έχουν συζητήσεις για τα παιδαγωγικά.
Προς το τέλος του έργου, σ’ ένα γράμμα του, ο Τολστόι ενημερώνει τον Μίτια πως συγκεντρώνει υλικό για την εξέγερση των Δεκεμβριστών. Αναγνωρίζει πως μπορεί να είναι ευαίσθητο θέμα για τον Μίτια, δεδομένης της κατάληξης του Κιρίλ, ωστόσο, θεωρεί πως είναι απαραίτητο να γνωρίζει η σύγχρονη τους γενιά την τύχη των Δεκεμβριστών, αρκετοί εκ των οποίων άρχιζαν ν’ αποφυλακίζονται εκείνη την περίοδο. Η συλλογή του υλικού αναγκάζει τον Τολστόι να ξεκινήσει την αφήγηση του από το 1807, ενώ το βασικό κομμάτι του «Πόλεμος και Ειρήνη» θ’ αποτελεί η αφήγηση των γεγονότων του 1812. Μ’ αυτό τον τρόπο, η «Αγνότητα & Αμαρτία» ολοκληρώνει τον κύκλο που ξεκίνησε από το 1812, καταλήγοντας σ’ αυτή τη χρονολογία-κλειδί στη σύγχρονη ρωσική λογοτεχνία.
