Οι Εξωγήινοι, το Άγνωστο και τα Όρια της Φαντασίας
Το αν η αλήθεια βρίσκεται εκεί έξω ή όχι, είναι άλλο θέμα. Εσείς όμως, πιστεύετε στους εξωγήινους; Κι αν ναι, τότε πώς μοιάζουν; Πού μένουν, πώς είναι τα σπίτια τους; Τι φοράνε, τι τρώνε, πώς περνάνε τον ελεύθερο χρόνο τους; Και γενικά, τι ζητάνε τέλος πάντων; Τι θέλουν από τις ζωές μας, και πιο σημαντικά, τι θέλουμε εμείς από τις δικές τους;
Ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα και ας μη σώσουν και ποτέ να απαντηθούν, αν με ρωτάτε. Ίσως αν όλα αυτά ήταν πράγματα που γνωρίζαμε και μπορούσαμε να εξηγήσουμε με φυσικούς νόμους και με τη λογική, να μην υπήρχε τίποτα ενδιαφέρον. Μάλλον το άγνωστο είναι αυτό που μας γοητεύει. Το άγνωστο που μας εξιτάρει και μπορεί και να μας φοβίζει. Γιατί πάντα μας άρεσε να φοβόμαστε.
Ο Χίτσκοκ είπε κάποτε πως όλα ξεκινάνε από τη βρεφική ηλικία, όταν η μητέρα κάνει ένα «μπου!» στο μωρό και εκείνο τρομάζει αρχικά για μια στιγμή. Αλλά αμέσως μετά ξεσπά σε γέλια. Και αργότερα, στην παιδική ηλικία, εκείνο το κυνήγι της αδρεναλίνης, όταν το παιδί κάνει κούνια και πάει όλο και ψηλότερα, όλο και ψηλότερα, μέχρι η καρδιά του να χάσει ένα χτύπο.
Το άγνωστο πάει χέρι χέρι με τον φόβο. Στην ψυχοθεραπευτική διεργασία, όταν το άτομο πρόκειται να κάνει μια σημαντική, προσωπική αλλαγή, συχνά τρομάζει. Ακόμα κι αν η αλλαγή έχει θετικό πρόσημο, τρομάζει γιατί το άτομο βρίσκεται μπροστά σε κάτι άγνωστο.
Πρέπει να φύγει από την ασφάλεια του γνώριμου, ακόμα κι αν ξέρει ότι αυτό το γνώριμο που έχει συνηθίσει του κάνει κακό, να «ξεβολευτεί» και να πλεύσει σε άγνωστα νερά. Σε κοινωνικό επίπεδο, βιώνουμε καθημερινά το «φόβο» του αγνώστου, απέναντι σε πληθυσμιακές, μειονοτικές ομάδες, ξένους, που στην πραγματικότητα δεν έχουμε ποτέ γνωρίσει, αλλά το γεγονός και μόνο ότι ανήκουν σε μια ξένη ομάδα, τους καθιστά δέκτες προκαταλήψεων, στερεοτυπικών στιγματισμών, ρατσισμού και διακρίσεων.
Συχνά, όταν οι ομάδες που βρίσκονται σε σύγκρουση έρθουν σε επαφή και γνωριστούν, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις μειώνονται. Στη λαογραφική παράδοση, στη λογοτεχνία του τρόμου, το αλλόκοσμο εδρεύει μακριά μας, σε μέρη άγνωστα, ακατοίκητα, που δεν χωράει ή δεν επιτρέπεται η ανθρώπινη παρουσία. Τα φαντάσματα βρίσκονται σε πεδιάδες ή σε εγκαταλελειμμένα κάστρα, οι μάγισσες ζουν σε καλύβες βαθιά μέσα σε σκοτεινά δάση, θαλάσσια τέρατα και Παλιοί Θεοί έρχονται από τον πυθμένα των ωκεανών. Και τι πιο άγνωστο και μακρινό από το απέραντο διάστημα;
Γιατί συγκεκριμένα, μας ελκύει τόσο το διάστημα με τα ΑΤΙΑ και πώς μπαίνουν στο παιχνίδι οι εξωγήινοι; Ολόκληρα franchises, όπως X-Files, Star Wars, Alien, Star Trek, E.T. συνεχίζουν με πιστούς θαυμαστές ολόκληρες δεκαετίες. Η μορφή του εξωγήινου έχει πάρει συμβολικές διαστάσεις. Όπως η μορφή της μάγισσας αντιπροσωπεύει τον φεμινισμό, η μορφή του εξωγήινου αντιπροσωπεύει το αλλόκοτο, αυτό που δεν ταιριάζει, που δεν ανήκει σε αυτό τον κόσμο.
Σε ψυχοπαθολογικό επίπεδο, το θέμα έχει επηρεάσει τόσο τον ψυχισμό των ανθρώπων, που έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στα μοτίβα των παραληρητικών ιδεών στις ψυχώσεις. Με απλά λόγια, οι παραληρητικές ιδέες είναι έντονες πεποιθήσεις του ατόμου, φαντασιώσεις και εμμονές, που διαστρεβλώνουν την αντίληψή του για την πραγματικότητα.
Ανάλογα με την εποχή και την κουλτούρα, παρατηρούνται αλλαγές στο περιεχόμενο των ιδεών. Στο παρελθόν, οι παραληρητικές ιδέες αφορούσαν θεούς και δαίμονες, στη συνέχεια μυστικούς κατασκόπους και συστήματα παρακολούθησης και έπειτα φυσικά εξωγήινους!
Τα UFOs και οι εξωγήινοι όμως, φαίνεται να έχουν γίνει ένα θέμα ταμπού. Όποτε τυχαίνει να συζητήσω με κάποιον το βιβλίο που (συν)έγραψα, οι πρώτες αντιδράσεις και υποθέσεις είναι ότι λογικά θα πιστεύω πως οι εξωγήινοι έχουν επισκεφτεί τη Γη, ότι έχω δει UFO ή ότι τελικά δεν είμαι και πολύ καλά στα μυαλά μου. Όταν συζητούνται αυτά τα θέματα, οι άνθρωποι τείνουν να βγάζουν συμπεράσματα, όχι μόνο για τα UFO και τους εξωγήινους, αλλά και για εκείνους που τα συζητάνε.
Μέχρι πού μπορεί να σε συναρπάσει το θέμα, πριν αρχίσεις να χαρακτηρίζεσαι συνωμοσιολόγος; Είναι μια ένοχη απόλαυση. Πόσοι ντρέπονταν να πούνε ότι παρακολουθούσαν τις Πύλες του Ανεξήγητου; Όχι στα σοβαρά, μόνο για πλάκα.
Η διαφορά έγκειται μάλλον, όχι τόσο στο αν υπάρχουν ή ζουν ανάμεσά μας εξωγήινοι, αλλά αν πιστεύεις και αν έχεις τα κότσια να παραδεχτείς ότι πιστεύεις. Αν υπερτερεί σε εσένα η φαντασία ή η λογική. Ίσως αυτό να είναι και το πιο σημαντικό στοιχείο. Μέσω της φαντασίας, μπορούμε να δώσουμε μορφή σε όλα αυτά που μας φοβίζουν, να τα κάνουμε απτά, να τους δώσουμε σχήμα και να τα κοιτάξουμε, ώστε να τα αντιμετωπίσουμε.
Και ένας τρόπος για να «ξορκίσουμε» το κακό και τους φόβους μας, είναι το χιούμορ. Δυνατός μηχανισμός άμυνας. Μπορούμε να επιλέξουμε οι εξωγήινοι να μοιάζουν με δίμετρα αποκρουστικά τέρατα, που τρέφονται με ανθρώπινη σάρκα, που κάνουν πειράματα στον ελεύθερό τους χρόνο και μοναδικός τους σκοπός είναι η ολοκληρωτική κυριαρχία του πλανήτη. Ή μπορούμε να τους φανταστούμε ειρηνικούς vegan με τέσσερα μάτια, που στον ελεύθερό τους χρόνο παίζουν μπιρίμπα και κουτσομπολεύουν.
Το Uforia είναι ένα βιβλίο του στιλ «τι θα γινόταν αν», με σκοπό να ξορκίσει τους φόβους μας. Τι θα γινόταν αν, ο Φαραώ Τουτμοσίς Γ’ (για τους φίλους Τούτι), δεν έγραφε τους παπύρους Tulli και αποφάσιζε να φύγει μαζί με τα διαστημόπλοια που είδε στον ουρανό; Τι θα γινόταν αν, στην Αταλάντη κάποιος κάτοικος του χωριού πράγματι ερχόταν σε επαφή με τους εξωγήινους και αλληλεπιδρούσε μαζί τους; Τι θα γινόταν αν, οι εξωγήινοι ήταν γκαφατζήδες που έκαναν λάθη στις απαγωγές τους; Τι θα γινόταν αν, διηγούμασταν από την πλευρά των εξωγήινων;
Οι ιστορίες μπορούν να είναι αμέτρητες. Αυτή είναι μια πρόσκληση για να παίξουμε. Ας πιστέψουμε στο φανταστικό. Πώς αλλιώς θα του επιτρέψουμε να συμβεί;
