ΓΡΑΦΕΙ Η ΝΙΚΗ ΜΟΥΣΟΥΛΗ
Σήμερα στα «Συγγραφόλογα» έχω τη χαρά να φιλοξενώ τον συγγραφέα Ηλία Καράμπελα.
Κάθε αμελητέα φαινομενικά λεπτομέρεια της καθημερινότητάς μου μπορεί να πυροδοτήσει μια αλληλουχία σκέψεων στο μυαλό μου που αργότερα θα αποτυπωθεί στο χαρτί.
Ηλία καλώς ήρθες, πες μας κάποια πράγματα για εσένα ώστε να σε μάθει καλύτερα το αναγνωστικό κοινό.
Ηλίας Καράμπελας: Σε ευχαριστώ πολύ Νίκη για τη φιλοξενία, χαίρομαι κι εγώ για την ευκαιρία που μου δίνεις να μιλήσω για το έργο μου. Αρχικά θα ήθελα να αναφερθώ στο νέο μου «παιδί», το μυθιστόρημά μου με τίτλο «Το Αίνιγμα της Ίριδας», το οποίο κυκλοφορεί εδώ και λίγο καιρό από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή. Είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό, ήθελα να βρεθεί εκεί έξω και να το γνωρίσει ο κόσμος. Όσο για μένα, γεννήθηκα το 1992 στη Θεσσαλονίκη, μεγάλωσα εκεί και σπούδασα στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου. Ασχολούμαι με την πεζογραφία συστηματικά από την εφηβική μου ηλικία, έχοντας κάνει κάποια πρώτα δειλά βήματα νωρίτερα ως παιδί. Κάποια από τα διηγήματα και μυθιστορήματά μου έχουν βραβευτεί από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, καθώς και σε άλλους πανελλήνιους διαγωνισμούς. Διατηρώ και ένα ιστολόγιο, το greekauthor.com, όπου αναρτώ πολλά από τα κείμενά μου.
Διαβάζεις και αν ποια λογοτεχνικά είδη επιλέγεις;
Η.Κ.: Τα βιβλία τα αγάπησα πολύ πριν ξεκινήσω να γράφω, αλλά όσο ωριμάζω ταξιδεύω διαφορετικά μαζί τους, αγγίζουν την ψυχή μου όλο και βαθύτερα. Όπως κάθε βιβλιόφιλος, έτσι κι εγώ εύχομαι να είχα περισσότερο χρόνο για να διαβάσω όλα τα βιβλία που προστίθενται συνεχώς στη λίστα επιθυμιών μου. Δεν θα ήταν υπέροχο ο χρόνος να παγώνει κάθε φορά που διαβάζουμε ένα βιβλίο που μας συνεπαίρνει; Τα λογοτεχνικά είδη που προτιμώ κυμαίνονται ανάλογα με τη διάθεσή μου, όπως και η μουσική που ακούω. Θα αναφερθώ ενδεικτικά σε μερικά από αυτά, με τη σειρά που εμφανίστηκαν στη ζωή μου. Ξεκίνησα ως παιδί με τη λογοτεχνία του φανταστικού, όπου επικεντρώθηκαν οι πρώτες συγγραφικές μου προσπάθειες. Στην εφηβεία καταπιάστηκα με τα αστυνομικά μυθιστορήματα και τα ψυχολογικά θρίλερ, των οποίων κράμα είναι το πρώτο βιβλίο που εξέδωσα, ο «Ηθικός Εφησυχασμός» που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Πηγή. Αργότερα οι ανησυχίες μου με οδήγησαν στην κλασική λογοτεχνία, όπου έχω βρει το καταφύγιό μου και πολλούς από τους αγαπημένους μου συγγραφείς, όπως ο Καμύ, ο Κάφκα, ο Ουάιλντ, ο Ντοστογιέφσκι, ο Μπουλγκάκοφ.
Προτιμάς έλληνες ή ξένους συγγραφείς;
Η.Κ.: Ήδη αναφέρθηκα σε κάποιους ξένους. Αλλά έχω και πολλούς Έλληνες αγαπημένους. Από μικρό παιδί λάτρεψα τα βιβλία της Πηνελόπης Δέλτα, αγαπημένος μου ποιητής είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ενώ τον τελευταίο χρόνο ανατρίχιασα διαβάζοντας το «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου και το «Λάθος» του Αντώνη Σαμαράκη. Πρόκειται για βιβλία που πετυχαίνουν ακριβώς αυτό που περιγράφει ο Κάφκα, πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας. Αλλά έχουμε και νεότερους συγγραφείς με πλούσιο ταλέντο, πρωτότυπες ιδέες, πραγματικό χάρισμα. Πάντα αφιερώνω χρόνο και στη δική μου γενιά, όχι μόνο για να τη στηρίξω, αλλά και επειδή εκεί βρίσκω τις ανησυχίες του παρόντος, μυθοπλασία βγαλμένη από τη σύγχρονη πραγματικότητα.
Η ενασχόληση σου με την συγγραφή πώς προέκυψε;
Η.Κ.: Προηγουμένως ανέφερα πως πρώτα αγάπησα το βιβλίο ως αναγνώστης. Ακόμα νωρίτερα όμως με συνεπήρε η μαγεία της μυθοπλασίας. Ως μικρό παιδί δεν έλεγα να πέσω για ύπνο χωρίς να ακούσω κάποια ιστορία από τους γονείς μου. Όχι απλώς παιδικά παραμύθια, τους ζητούσα δικές τους πρωτότυπες ιστορίες, απαιτητικός από κούνια. Ο πατέρας μου έβρισκε υλικό στις εμπειρίες του από τον στρατό, η μητέρα μου είχε περισσότερη φαντασία. Έτσι λοιπόν μεγαλώνοντας έπλαθα στο μυαλό μου δικά μου σενάρια, δικούς μου ήρωες, πολλά χρόνια πριν τα αποτυπώσω στο χαρτί. Τα γεγονότα της ζωής μου, τα ταξίδια που έκανα, με οδήγησαν και με διατήρησαν σε αυτό το μονοπάτι. Ακόμα και η επιλογή του επαγγέλματός μου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συγγραφική μου πορεία. Θα έλεγα, μάλιστα, πως βρήκα την ταυτότητά μου ως συγγραφέας χάρη στην Ιατρική, χάρη στις φιλοσοφικές ανησυχίες που προέκυψαν μέσω της επαφής μου με τη νόσο και τη φθορά που αυτή προκαλεί.
Τι σε εμπνέει γενικά; Πώς επιλέγεις τα θέματα σου;
Η.Κ.: Η αγάπη για τον Άνθρωπο αποτελεί τον κοινό τόπο στις δύο μεγάλες μου αγάπες, την Ιατρική και τη Λογοτεχνία. Σε μεγάλο βαθμό εμπνέομαι και από τα ταξίδια μου, σε ένα από αυτά μάλιστα είχα τη βασική ιδέα για το «Αίνιγμα της Ίριδας». Αλλά γενικότερα κάθε αμελητέα φαινομενικά λεπτομέρεια της καθημερινότητάς μου μπορεί να πυροδοτήσει μία αλληλουχία σκέψεων στο μυαλό μου που αργότερα θα αποτυπωθεί στο χαρτί. Τις προάλλες σε έναν βραδινό μου περίπατο πέρασα μπροστά από ένα κατεδαφιστέο κτίριο που όσο ζω λειτουργούσε ως βουλκανιζατέρ. Στα κατεβασμένα ρολά του ήταν γραμμένη με μαύρο σπρέι η λέξη «τέλος». Αμέσως ήξερα πως θέλω να περιγράψω αυτήν την εικόνα σε κάποιο από τα επόμενα έργα μου. Κάπως έτσι επιλέγω τα θέματά μου, αυθόρμητα, βασιζόμενος στα βιώματά μου και στην έμπνευση της στιγμής. Πολλές τέτοιες στιγμές βιώνω σε περιόδους πίεσης, ακόμα και σε αποτυχίες. Διότι τότε βρίσκω καταφύγιο στην αγκαλιά της Λογοτεχνίας και χάνομαι στους φανταστικούς της κόσμους.
Ποιες είναι οι αγαπημένες σου λέξεις; Τις χρησιμοποιείς συχνά στο βιβλίο σου;
Η.Κ.: Θα επικαλεστώ και πάλι την επιστήμη μου. Συνηθίζω να διαποτίζω τον λόγο μου με ιατρική ορολογία, πάντα διακριτικά, σαν να προσθέτω το καρύκευμα στο φαγητό που μαγειρεύω, δηλαδή στις δύο-τρεις συνταγές που γνωρίζω όλες κι όλες. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω αν έχω συγκεκριμένες αγαπημένες λέξεις. Σίγουρα στο «Αίνιγμα της Ίριδας» κυριαρχούν με βάση τη θεματολογία λέξεις-κλειδιά όπως η «φωτιά» και η «θάλασσα», διάφορα χρώματα κυρίως στις αποχρώσεις του κόκκινου, η «ίριδα» με τρεις διαφορετικούς τρόπους (ως μέρος του ματιού, ως άνθος και ως όνομα γυναίκας), η «συνείδηση» και η «αμαρτία», η «τέχνη» και η «ζωγραφική».
Ποια η δύναμη των λέξεων στη νόηση του συγγραφέα;
Η.Κ.: Είναι οι δικές του νότες, οι δικές του σφαίρες. Ως νότες πρέπει να τοποθετούνται στα σωστά σημεία ώστε να προκύψει η ιδανική μελωδία, ως σφαίρες πρέπει να είναι γεμάτες με ικανή ποσότητα πυρίτιδας για να βρουν τον στόχο τους στην ψυχή του αναγνώστη. Ο Λόγος είναι που μας ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα είδη του ζωικού βασιλείου. Σε αυτόν και κατά προέκταση στη Λογική οφείλουμε να στηριχτούμε για να απελευθερωθούμε από τα πάθη μας κι απ’ ό,τι μας διαφθείρει. Μέσω του Λόγου και της Τέχνης μπορούν να εκδηλωθούν οι πιο αγνές και ηχηρές επαναστάσεις, να περιγραφούν τα πιο ευγενή συναισθήματα, το κάλος του κόσμου μας. Οι λέξεις, λοιπόν, δίνουν σάρκα και οστά στη συνείδηση του συγγραφέα επιτρέποντάς του να γίνει μέρος τέτοιων πνευματικών και κοινωνικών επαναστάσεων, διεκδικήσεων.
Κατά πόσο είναι εύκολο ένας συγγραφέας να γράφει για ένα διαφορετικό κόσμο όντας παρόν σε μία δύσκολη ή απαιτητική καθημερινότητα αυτού του κόσμου;
Η.Κ.: Ακριβώς για αυτόν τον λόγο είναι πολύ εύκολο, ψυχοθεραπευτικό θα έλεγα. Όπως ανέφερα και νωρίτερα, η Λογοτεχνία αποτελεί καταφύγιο σε δύσκολες περιόδους. Μοναδικός περιορισμός είναι ο χρόνος, αυτός που όλους μας κυνηγά και μας φθείρει. Δυστυχώς λείπει από τον σύγχρονο άνθρωπο ο ελεύθερος χρόνος. Τουλάχιστον χαίρομαι που σε μία κατά τ’ άλλα αρνητική συγκυρία που βιώσαμε ως κοινωνία με την πανδημία και την απομόνωση, πολλοί ήταν αυτοί που στράφηκαν στην Τέχνη, ακόμα και ως νέοι δημιουργοί. Πάντως προσωπικά προτιμώ να πλάθω φανταστικούς κόσμους που περιγράφουν τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας, πολλές φορές μάλιστα να τα υπερτονίζω σε δυστοπικά σενάρια, όπως σκοπεύω να κάνω και στο επόμενο μυθιστόρημά μου, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
«Το αίνιγμα της Ίριδας», πες μου δύο λόγια για αυτό το βιβλίο. Τι σε ενέπνευσε γι’ αυτή την ιστορία;
Η.Κ.: Πριν τρία χρόνια βρέθηκα στην Ισπανία, όπου επισκέφτηκα πολλά μουσεία τέχνης. Εξερευνώντας το ιστορικό Τολέδο άναψαν οι πρώτες σπίθες της ιδέας στο μυαλό μου. Την επόμενη μέρα θαύμασα το μουσείο ενός εκ των αγαπημένων μου ζωγράφων, του Σαλβαδόρ Νταλί, στο Φιγκέρες, λίγο έξω από τη Βαρκελώνη. Εκεί οι σπίθες έγιναν φλόγα και αμέσως μόλις επέστρεψα στην Ελλάδα τα δάχτυλά μου πήραν φωτιά στο πληκτρολόγιο. Ο σουρεαλισμός των έργων του Νταλί ενσαρκώθηκε στο πράσινο μάτι του ήρωά μου με το ψευδώνυμο «Καμίνο», λειτουργώντας ως έτερος πόλος της γαλάζιας του ίριδας. Με την τελευταία ο ζωγράφος Καμίνο αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα όπως όλοι μας, ενώ με το πράσινο μάτι ανακαλύπτει διαφορετικούς κόσμους απεικονίζοντάς τους στον καμβά. Τελικά όμως τι είναι πραγματικό και τι ψευδαίσθηση; Κι αφού όλοι μας βιώνουμε και αισθανόμαστε διαφορετικά τις ίδιες καταστάσεις, ποια είναι η πραγματικότητα του γαλάζιου ματιού;
Από την αρχή ήξερες ότι αυτός θα είναι ο τίτλος σου ή τον άλλαξες στην πορεία;
Η.Κ.: Ένας από τους πίνακες του Νταλί που μου κέντρισε το ενδιαφέρον όταν βρέθηκα στο μουσείο του είχε την εξής ονομασία: «Το μονοπάτι του αινίγματος», στα ισπανικά «El camino del enigma». Μάντεψε, λοιπόν, ποιος ήταν ο αρχικός τίτλος του βιβλίου και πώς επέλεξα το όνομα του ήρωά μου. Τελικά αποφάσισα να συμπεριλάβω στον τίτλο την «Ίριδα» λόγω του τριπλού της ρόλου στην υπόθεση κι έτσι προέκυψε το «Αίνιγμα της Ίριδας». Και δεν έμεινα εκεί, αφού όλη αυτή η διαδικασία περιγράφεται κατά κάποιον τρόπο σε έναν διάλογο μεταξύ του Καμίνο και ενός ήρωα-έκπληξη, του Ηρόφιλου.
Πες μου λίγα λόγια, εκ των έσω, για το εκδοτικό σου σπίτι, πώς είναι το κλίμα για έναν συγγραφέα στις εκδόσεις Πηγή;
Η.Κ.: Δράττομαι της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω και από εδώ τον εκδοτικό μου οίκο, τις εκδόσεις Πηγή, που από το πρώτο μου βιβλίο πίστεψαν σε μένα. Είναι πολύ σημαντικό να δίνεται η ευκαιρία σε εμάς τους νέους συγγραφείς να κυνηγήσουμε το όνειρό μας. Οι εκδόσεις Πηγή το κάνουν αυτό με τον ιδανικό τρόπο, με αγάπη και σεβασμό προς τον δημιουργό και το έργο του, με καλαισθησία και επαγγελματισμό. Η συνεργασία είναι συνεχής με διάφορες δράσεις, συμμετοχές σε φεστιβάλ, προωθήσεις και κληρώσεις. Αλλά το σημαντικότερο για μένα είναι πως όλοι αγαπούν τη δουλειά τους, επομένως η επικοινωνία είναι πάντα άριστη και η εκτίμηση αμοιβαία. Όποιος συγγραφέας ψάχνει εκδοτική στέγη, του προτείνω ανεπιφύλακτα να στείλει το έργο του.
Δώσε μας ένα στοιχείο για τα μελλοντικά σου σχέδια, ετοιμάζεις κάτι;
Η.Κ.: Υπήρξαν κάποιες νύξεις στις προηγούμενες απαντήσεις μου. Δεν σταματώ ποτέ να γράφω, πρόσφατα έγραψα δύο διηγήματα, θα γράψω τουλάχιστον ένα ακόμα μέσα στο καλοκαίρι. Αλλά το βασικό μου μέλημα είναι το επόμενο μυθιστόρημα, που ήδη βρίσκεται στα σκαριά. Αναφέρθηκα στα δυστοπικά του στοιχεία, οπότε θα προσθέσω πως πρόκειται για κοινωνικό-ψυχολογικό δράμα, περίπου όπως το «Αίνιγμα της Ίριδας», αλλά με μία τελείως διαφορετική προσέγγιση και αισθητική. Ελπίζω να μπορώ να μοιραστώ σύντομα περισσότερες πληροφορίες, ωστόσο δεν βιάζομαι. Ο χρόνος μάς πιέζει σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής, ας τον αψηφήσουμε όπως και όποτε μπορούμε.
Ηλία μου, σε ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή τη συνέντευξη και σου εύχομαι ολόψυχα το βιβλίο σου να αγαπηθεί και να ταξιδέψει στις καρδιές των αναγνωστών.
Η.Κ.: Σ’ ευχαριστώ κι εγώ Νίκη για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και το βήμα που μου έδωσες. Το απόλαυσα και εύχομαι και σε σένα να είσαι πάντα δημιουργική και ευτυχισμένη!
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Ένα βλέμμα μοναδικό, δύο µάτια διαφορετικά μεταξύ τους. Το ένα γαλάζιο και το άλλο πράσινο, το ένα παρατηρητής μίας συμβατικής πραγματικότητας, το άλλο μάρτυρας μίας αλήθειας απόκρυφης. Στη μάχη του µε την πραγματικότητα ο γεννημένος στη Βαρκελώνη ζωγράφος µε το ψευδώνυμο «Ελ Καμίνο» ανακαλεί τα πιο καθοριστικά γεγονότα της πολυτάραχης ζωής του, τα πιο ένοχα πάθη του. Προσπαθώντας να δραπετεύσει από τους δαίμονες του παρελθόντος έλκεται από τη φαινομενική ασφάλεια γνώριμων σημείων αναφοράς της Μαδρίτης όπου καιροφυλαχτούν παλιοί φίλοι και νέοι εχθροί. Εκεί δρα ως ζωγράφος-ανακριτής συνθέτοντας πορτρέτα που διεισδύουν στα βαθύτερα στρώματα της ψυχής.
Η δική του ψυχή διασκορπίζεται στον κόσμο που αποτυπώνει στους πίνακές του όταν έρχεται αντιμέτωπος µε τις τραγικές συνέπειες που γεννιούνται στο χάος του έρωτα και της φαντασίας. Στο ιστορικό Τολέδο τα όρια μεταξύ νοητού και υλικού κόσμου γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα, η ασυμφωνία των οφθαλμών του κορυφώνεται, μεταπίπτει σε διαμάχη που θέλει νικητή και ηττημένο. Διαμάχη µε τον ίδιο του τον εαυτό στην προσπάθειά του να αποκωδικοποιήσει την ανθρώπινη φύση.
Καλείται τελικά να εξηγήσει το νόημα και την αιτία των ψευδαισθήσεών του, να αποκαλύψει τα κομμάτια της αλήθειας που εντέχνως απέκρυψε, να αποτινάξει την απάτη του δίπολου. Θα το πράξει µέσω του μοναδικού του φίλου, του Ηρόφιλου, ή µέσω της μόνης γυναίκας που αγάπησε, της Ίριδας; Όμως σε ποιον απευθύνει την άτυπη εξομολόγησή του; Και ποια είναι η βαθύτερη επιθυμία του αν όχι η ελευθερία και η ευτυχία;
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:
Ο Ηλίας Καράµπελας γεννήθηκε το 1992 στη Θεσσαλονίκη και είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ. Ασχολείται µε την πεζογραφία από την εφηβική του ηλικία έχοντας βραβευτεί τρεις φορές από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών σε διαγωνισµούς µυθιστορήµατος και διηγήµατος. Οι δύο µεγάλες του αγάπες, για την Ιατρική και τη Λογοτεχνία, συνυπάρχουν τροφοδοτώντας η µία την άλλη µε ανησυχίες και ευαισθησίες. Μέσω του συγγραφικού του έργου σκιαγραφεί την ανατοµία της ψυχής, ενώ ως γιατρός ανακαλύπτει την Τέχνη σε κάθε ανθρώπινη ζωή. Το πρωτόλειό του µε τίτλο «Ηθικός Εφησυχασµός» κυκλοφορεί επίσης από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή, ενώ κείµενά του µπορείτε να διαβάσετε και στο ιστολόγιό του greekauthor.com.
ΠΗΓΗ nightmare8919.wordpress.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΗΣ ΙΡΙΔΑΣ