Τα «Μικρά Άπαντα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη κυκλοφόρησαν μέσα Μαΐου από τις εκδόσεις «Πηγή», με τον Σκιαθίτη συγγραφέα Γιώργο Σανιδά να γράφει την εισαγωγή και να επιμελείται την ανθολογία, που περιλαμβάνει 69 διηγήματα του «άγιου» της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μάλιστα για τη συγκεκριμένη έκδοση δέχθηκε τα συγχαρητήρια του Νίκου Δ. Τριανταφυλλόπουλου, του επονομαζόμενου και «πατριάρχη των παπαδιαμαντικών σπουδών».
Ο Γιώργος Σανιδάς, ο οποίος τον τελευταίο χρόνο επέστρεψε στη γενέτειρά του έπειτα από πολλά χρόνια διαμονής στη Θεσσαλονίκη, ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη του Παπαδιαμάντη. Η συγκεκριμένη ανθολογία είναι το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο που κυκλοφόρησε για τον εμβληματικό συντοπίτη του, επιχειρώντας να προσφέρει στον σημερινό αναγνώστη ένα έργο εύληπτο και ευκολοδιάβαστο, παρότι φτάνει τις 470 σελίδες.
«Επιλέχθηκαν αντιπροσωπευτικά διηγήματα απ’ όλες τις περιόδους της ζωής του Παπαδιαμάντη. Στο βιβλίο θα συναντήσει κάποιος και αριστουργήματα, όπως «Ο ξεπεσμένος δερβίσης», αλλά παράλληλα ο αναγνώστης θα ανακαλύψει και άλλα διηγήματα, που επίσης έχουν να πούνε πολλά πράγματα. Δεν είναι μόνο η «Φόνισσα» ή το «Στο Χριστό, στο Κάστρο». Αυτό ήταν το σκεπτικό της έκδοσης, να κρατήσει κάποιος τα «Άπαντα» του Παπαδιαμάντη σε μικρογραφία. Κάτι που κάνει προσιτά τα κείμενα σε όλους τους αναγνώστες, κάθε ηλικίας. Για παράδειγμα, ένα μικρό παιδί διαβάζοντας ένα ολιγόλεκτο διήγημα, θα το ξαναπιάσει στα χέρια του, όπως και κάποιος που δεν είναι μυημένος στο έργο ή τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Τα «Μικρά Άπαντα» κουβαλάνε όλους τους τόμους των «Απάντων». Για παράδειγμα, η εφημερίδα «Το Βήμα» όταν το 2011 κυκλοφόρησε τα «Άπαντα Παπαδιαμάντη», έβγαλε δώδεκα τόμους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σανιδάς, για να δείξει την αξία της έκδοσης που επιμελήθηκε.
Το βιβλίο που επιχειρεί να φωτίσει τον προσωπικό μύθο του Παπαδιαμάντη, απέσπασε θετικές κριτικές κατά το πρώτο 15ήμερο κυκλοφορίας: «Συλλογές του Παπαδιαμάντη υπάρχουν πάρα πολλές. Κάθε μία φωτίζει ένα μέρος του έργου του. Π.χ. άλλες αναφέρονται στα «Καστρινά» διηγήματα, άλλες στα ερωτικά και ούτω καθεξής. Είναι η πρώτη φορά που μια συλλογή προσεγγίζει συνολικά τον Παπαδιαμάντη. Επίσης, μπορώ να πω ότι άρεσε και ο τίτλος. Κανονικά θα έπρεπε να ήταν «Άπαντα τα μικρά του Παπαδιαμάντη». Προχθές, μάλιστα, έλαβα και μία επιστολή από τον κ. Νίκο Δ. Τριανταφυλλόπουλο, ο οποίος έχει επιμεληθεί τα «Άπαντα του Παπαδιαμάντη». Εξέφρασε τη χαρά του γιατί όσοι γράφουμε σήμερα για τον Παπαδιαμάντη και τον περνούμε στις νέες γενιές, διαψεύδουμε εκείνους που κάποτε είχαν προβλέψει -ατυχώς- ότι θα ξεχνιόταν».
Στο ερώτημα για τον λόγο που ο Παπαδιαμάντης εξακολουθεί να συγκινεί μέχρι και σήμερα, ο κ. Σανιδάς απάντησε: «Όσο περνούν τα χρόνια διαβάζεται ολοένα και περισσότερο. Είναι φαινόμενο. Κατά την άποψή μου, παραμένει διαχρονικός γιατί ήταν ατόφιος, αυθεντικός. Έγραψε αληθινά πράγματα, δεν ήταν μυθοπλασία κι αυτό τον χαρακτήριζε. Ένα ψυχογράφημα της κοινωνίας εκείνης της εποχής, μέσα από πραγματικά γεγονότα που συνέβαιναν στον περίγυρό του. Και ιδίως στη Σκιάθο, αφού από τα 172 διηγήματα που έγραψε, τα 140 αφορούν στο νησί. Οι αλήθειες που έγραφε, σε συνδυασμό με τη γλώσσα που χρησιμοποιούσε κι έμοιαζε μαγική, βγαλμένη λες από τον Όμηρο, συγκινούν τον κόσμο και μας χαρίζουν μέχρι σήμερα πολύτιμα διδάγματα. Ο Παπαδιαμάντης ήταν εραστής του ελαχίστου. Είχε αξίες που είναι ζητούμενα για την εποχή μας. Όπως για παράδειγμα να απαλλαγούμε από τα πολλά «έχω» και να καταλάβουμε ότι άλλα πράγματα είναι πιο σημαντικά και μας τα δίνει απλόχερα, προβάλλοντας ταυτόχρονα το ωραίο. Έχει υμνήσει την ομορφιά, για εκείνη πάλευε. «Κορυφαίο των κορυφαίων», τον χαρακτήρισε κάποτε ο Καβάφης και είχε τόσο δίκιο».
Όσο για το τι σημαίνει η συμπόρευση μαζί του; «Το πατρικό μου απέχει εκατό μέτρα από το σπίτι του Παπαδιαμάντη. Μεγάλωσα στη σκιά του. Για μένα αυτό ισοδυναμεί με ευλογία. Όσα χρόνια κι εάν περνούν, συνεχώς ανακαλύπτω καινούρια πράγματα για εκείνον», εξομολογήθηκε ο Γιώργος Σανιδάς, μην κρύβοντας ότι τον έχει σφραγίσει με τρόπο ανεξίτηλο δεκαετίες τώρα.
ΠΗΓΗ: E-THESSALIA.GR
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΜΙΚΡΑ ΑΠΑΝΤΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ