ΓΡΑΦΕΙ Η ΣΤΕΛΙΝΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΔΟΥ
Τι πιο επίκαιρο την περίοδο στους καιρούς που ζούμε από μια συνέντευξη με έναν Θεσσαλονικιό εκπρόσωπο της Λογοτεχνίας του Φανταστικού.
«Το λουρί της τρέλας» είναι ένα τολμηρό σκοτεινό μυθιστόρημα και ο συγγραφέας του Άρης Δεληγιαννίδης ένας πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος:
Είστε καρδιολόγος , αλλά ασχολείστε με τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία του Φανταστικού Πώς συνδυάζετε όλα τα παραπάνω σε επαγγελματικό επίπεδο;
Να σας ευχαριστήσω για την συνέντευξη και την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσουμε για μία ποικιλία θεμάτων. Το συγκεκριμένο ζήτημα φαίνεται να μονοπωλεί το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, αλλά για εμένα ειλικρινά, δεν είναι τίποτα παραπάνω από το να δουλεύω στην κανονική μου δουλειά (εν προκειμένω καρδιολογία αλλά θα μπορούσε να είναι και οτιδήποτε άλλο) και να κάνω ταυτόχρονα το χόμπι μου. Ίσως απλά επειδή είμαι λίγο πιο οργανωτικός, ίσως και τολμηρός, καταφέρνω να βγαίνει το αποτέλεσμα προς τα έξω. Αλήθεια όμως, χρονικά δεν νομίζω πως είναι πιο δύσκολο από κάποιον,ο οποίος για παράδειγμα παίζει τένις.
Το γεγονός αυτό σας βοηθά να κάνετε πιο ολοκληρωμένες διαγνώσεις για την λειτουργία της καρδιάς;
Χαχα. Σίγουρα όχι. Όποιος αφήνει στην ιατρική τη φαντασία να οργιάζει μάλλον είναι κακός ιατρός και όποιος βασίζεται μόνο στην επιστημονική τεκμηρίωση μάλλον κακός καλλιτέχνης. Το σίγουρο είναι πως οι πολυετείς σπουδές και οι γνώσεις της ιατρικής, μου έχουν φανεί πολύ χρήσιμες στη συγγραφή.
Εάν δεν ζούσατε στη Θεσσαλονίκη θα γράφατε το «Τρόμος και Φαντασία στη Θεσσαλονίκη;»
Το συγκεκριμένο βιβλίο ήταν μία ανθολογία διηγημάτων από διαγωνισμό, ο οποίος είχε προκύψει στα πλαίσια του «Θεσσαλονίκη πολιτιστική πρωτεύουσα νέων». Είναι πολύ ωραίο το αίσθημα του να γράφεις για την πόλη σου. Ανά πάσα στιγμή σου δίνει λύσεις σε προβλήματα, για τα οποία θα έπρεπε να σπάσεις το κεφάλι σου. Στην πόλη σου όμως, στρίβεις το στενό όπου είχες αφήσει τον χαρακτήρα σου και οι λύσεις έχουν εικόνα. Κάθε εικόνα είναι ένα σιντριβάνι ιδεών. Σε κάθε άλλη περίπτωση η διαδικασία είναι αντίστροφη. Αφού έρθει η ιδέα πρέπει να την κάνεις εικόνα. Ας βάλω έναν αστερίσκο στο μυαλό μου να γράψω ξανά για την πόλη μου.
Στο βιβλίο σας το λουρί της τρέλας αφήνετε πολύ σαφείς αιχμές για την αποτελεσματικότητα της ψυχιατρικής επιστήμης Το ίδιο πιστεύετε θα ίσχυε εάν η επιστήμη αυτή ήταν επεμβατική;
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως «Το Λουρί της Τρέλας» είναι ένα βιβλίο φαντασίας, ένα ψυχολογικό θρίλερ, το οποίο συχνά επισκέπτεται και τα χωράφια του αιματοβαμμένου τρόμου. Το λέω αυτό γιατί σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με εγχειρίδια ψυχιατρικής και οτιδήποτε άλλο επιστημονικό. Ίσως υπάρχει μία σύγχυση εξ’αιτίας της ιατρικής μου ιδιότητας αλλά σας διαβεβαιώνω πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Χρησιμοποιώ παλιές επεμβατικές μεθόδους για να χτίσω το δράμα. Ο κεντρικός χαρακτήρας, ένας εξολοκλήρου αντιήρωας που ακροβατεί μεταξύ της λογικής και της παράνοιας, φέρεται συχνά ενάντια στην σημερινή ψυχιατρική πρακτική. Η φωνή είναι δική του όμως, όχι δική μου. Δεν πρέπει να συγχέουμε τους χαρακτήρες με τους συγγραφείς. Οι τελευταίοι δεν είναι δολοφόνοι κάθε φορά που οι ήρωές τους αφαιρούν ζωές. Σωστά; Το ίδιο ισχύει και για τις κοσμοθεωρίες τους. Είναι σαφώς διαχωρισμένες. Η δική μου γνώμη για την ψυχιατρική είναι πως απλά θα έπρεπε να εξελιχθεί με πιο γρήγορους ρυθμούς και να μπει άμεσα στην θεραπεία μίας πλειάδας ασθενειών, πολλές εκ των οποίων είναι μεικτές, όπως για παράδειγμα οι χρόνιες καρδιολογικές νόσοι. Επίσης πρέπει η κοινωνία να ανοίξει περισσότερο και να δεχθεί την συγκεκριμένη επιστήμη, όπως όλες τις άλλες, χωρίς ταμπού. Ίσως κάποιος να πει πως το βιβλίο μου δεν βοηθάει προς αυτήν την κατεύθυνση αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε τα είδη. Ένα θρίλερ δεν επιτελεί τέτοιο έργο. Ένας τρελός χειρούργος που κατακρεουργεί δεν οδηγεί την κοινωνία κατά της χειρουργικής.
Εσείς για ποιον λόγο επιλέξατε την ειδικότητα της καρδιολογίας; Η ψυχιατρική είναι κορεσμένη;
Ίσως γιατί ανέκαθεν ήμουν πρακτικό μυαλό. Πάντα είχα την ιατρική μέσα μου ως μέσο θεραπείας. Και ναι μεν αυτό ισχύει για όλους τους κλάδους της, κάποιοι όμως όπως η ψυχιατρική, η νευρολογία κτλ. Κυρίως βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, καθυστερούν την εξέλιξη νοσημάτων, παρά θεραπεύουν ολοκληρωτικά. Φυσικά και συμβαίνει και αυτό αλλά δεν είναι αυτή η καθ’ημέρα πράξη. Στην καρδιολογία υπάρχει έντονα η μάχη στην πρώτη γραμμή. Η ζωή και ο θάνατος. Η θεραπεία και η λύση ενός προβλήματος που ταλανίζει χρόνια τον ασθενή. Η πρόληψη και η ευημερία του ασθενούς χωρίς προβλήματα. Υπάρχουν φυσικά και τα χρόνια καρδιολογικά νοσήματα αλλά αυτό σημαίνει πως ο τομέας έχει ταυτόχρονα και άλλα, σημαντικά περιθώρια εξέλιξης, διεύρυνσης της γνώσης, έρευνας και καινούργιων ανακαλύψεων. Σίγουρα την ψυχιατρική μόνο κορεσμένη δεν την λες. Ίσως λίγο βαλτωμένη αλλά αυτό είναι καθαρά προσωπική μου άποψη και επιδέχεται κριτικής. Μακάρι στο μέλλον να τη δούμε να παίζει πιο ενεργό ρόλο.
Ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το όριο της παρέμβασης ενός γιατρού στη θεραπεία της υγείας του ασθενούς του;
Είναι λίγο δύσκολο να τραβήξω εγώ τη γραμμή. Θα προσπαθήσω να δημιουργήσω ένα πλαίσιο. Σίγουρα πρωταρχικής σημασίαςείναι η πλήρης γνώση, ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη του ασθενούς. Τίποτα δεν είναι δυνατόν να συμβεί παρά τη θέληση ή εν αγνοία του ασθενούς. Ακόμα και εδώ φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις. Είχα να αντιμετωπίσω το δίλλημα ασθενούς, μάρτυρος του Ιεχωβά (δεν δέχονται μεταγγίσεις αίματος), σε κώμα, ο οποίος έπρεπε να μεταγγιστεί για να ζήσει. Οι συγγενείς υπέγραφαν για να προχωρήσουμε. Όλοι μας ξέραμε πως ήταν ενάντια στα πιστεύω του ασθενούς και αν μπορούσε θα μας το απαγόρευε. Μια άλλη ακμή του πλαισίου είναι η επιστημονική τεκμηρίωση. Η ιατρική δεν είναι χώρος για ζογκλερισμούς και πειράματα. Αυτά γίνονται από τους αρμόδιους και με συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Σίγουρα η εξατομίκευση επιβάλει διαφορετικούς χειρισμούς ανά περίπτωση, μα κάθε πράξη πρέπει να είναι το αποτέλεσμα θεωρίας και μελέτης. Και εδώ φυσικά θα έρθεις αντιμέτωπος με ιδιαίτερες περιπτώσεις για τις οποίες δεν υπάρχει μπούσουλας. Εκεί η κριτική σκέψη, η ηθική και η εμπειρία αναλαμβάνουν και πάλι πιο ενεργό ρόλο. Νομίζω μπορώ να πιάνω για ώρες συνιστώσες της ερώτησης αλλά θα υπερβούμε του σκοπού.
Για ποιον λόγο έχετε επιλέξει να γράφετε τόσο σκοτεινά;
Είναι κάτι που μου βγαίνει φυσικά. Ακόμα και σε πιο κοινωνικά κείμενα που έχω γράψει, η πέννα σαν από μόνη της αφήνει περισσότερο μελάνι και μαυρίζει τις σελίδες. Ίσως απλά να την πατάω περισσότερο. Ίσως τα μάτια μου να είναι ευαίσθητα στο πολύ άσπρο της σελίδας. Όπως και να έχει νιώθω μία ιδιαίτερη έλξη στο σκοτεινό, στις σκιές, στα μυστήρια που καλύπτονται κάτω από πέπλα και κυρίως στις σκουρόχρωμες αποχρώσεις της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας. Πρόσφατα διάβασα σε ένα κλασικό έργο πως όλα τα άσχημα αυτού του κόσμου, είμαστε έτοιμοι να τα αποδεχτούμε γιατί τα κρύβουμε ήδη μέσα μας. Αυτόν τον δύσμορφο ανθρώπινο πυρήνα μου αρέσει να εξερευνώ.
Η Θεσσαλονίκη έχει μια κινηματογραφική παράδοση και στις ταινίες μικρού μήκους. Πιστεύετε πως υπάρχει ανταπόκριση του κοινού στο είδος; Μπορούν αυτές οι ταινίες να περάσουν από το ειδικό κοινό στο ευρύ κοινό;
Η παράδοση στις ταινίες μικρού μήκους δεν είναι και τόσο μεγάλη όσο αρεσκόμαστε να λέμε. Ελάχιστες επαγγελματικές (τις διαχωρίζω από τις σπουδαστικές), χρηματοδοτούμενες δουλειές συμβαίνουν στην πόλη μας. Το γιατί είναι μάλλον προφανές. Όταν όλες οι δουλειές (τηλεοπτικές, κινηματογραφικές, θεατρικές, διαφημίσεις,videoclip κτλ) εδράζουν στην Αθήνα, σχεδόν υποχρεωτικά όλοι οι καλλιτέχνες που δεν έχουν την τέχνη τους για χόμπι, επιλέγουν να διαμείνουν στην πρωτεύουσα. Έτσι, εκεί βρίσκεται και η δεξαμενή συνεργατών, μυαλών, δημιουργών αλλά και χρηματοδοτήσεων.
Σε σχέση με την ανταπόκριση του κοινού δεν μπορώ να πω πως βλέπω καμία τρομαχτική διαφορά. Με το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σίγουρα εκτίθεται το έργο σε περισσότερα μάτια. Τα φεστιβάλ μικρού μήκους στην Ελλάδα έχουν πολλαπλασιαστεί και από όσο ξέρω ο κόσμος τα τιμάει. Δεν νομίζω όμως πως αυτό σημαίνει αυτόματα και έμπρακτη στήριξη. Το σινεφίλ κοινό παραμένει σχεδόν ως είχε. Το πρόβλημα ίσως να είναι πως δεν υπάρχει ακόμα κάποια πλατφόρμα σοβαρής προώθησης και δημιουργίας αντίστοιχης κουλτούρας. Αυτό που έκανε το Netflixγια τις ξένες σειρές για παράδειγμα. Δημιουργία τάσης.
Μακάρι στο μέλλον να αλλάξει και η Θεσσαλονίκη να μπει δυνατά στον χάρτη των παραγωγών.
ΠΗΓΗ thinkfree.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΛΟΥΡΙ ΤΗΣ ΤΡΕΛΑΣ